ਅੱਜ ਤਹਾਨੂੰ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨ ਦੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਹੈ।
ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਕਿਸ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ?
ਉਸਤਾਦ-ਅਹਿਮਦ ਲਾਹੌਰੀ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਸੀ। ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਨੂੰ ਇੰਡੋ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਬਣਤਰ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਕਿਥੇ ਹੈ ?
ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਹਿਰ ਆਗਰਾ ਦੇ ਵਿੱਚ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਕੰਢੇ ਉੱਤੇ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ 1632 ਵਿੱਚ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ, ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਪੰਜਵੇਂ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਦੁਆਰਾ 1631 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਤੀਜੀ ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਮਨਪਸੰਦ ਪਤਨੀ, ਜੋ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁਸਲਿਮ ਫ਼ਾਰਸੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਮਹਿਲ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਕਬਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਇਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਚਿੱਟੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਬਣਤਰ
ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਨ ਮਕਬਰੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮਾਸਟਰਪੀਸ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।
ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਨਾ ਬਣਾ ਸਕੇ, ਇਸ ਲਈ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ਕਾਰੀਗਰ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਕਟਵਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਕੱਢਵਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ ।
ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ 22 ਕਮਰੇ ਹਨ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਮਰੇ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਲੰਬਾ ਕੋਰੀਡੋਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ ਤਾਂ ਜੋ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।
ਇਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਕਲਾ ਦਾ ਗਹਿਣਾ ਜਾਂ ਪਿਆਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਹਿਲ ਵਿੱਚ 120 ਕਮਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ੀਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਹਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਫੁਹਾਰੇ ਵਰਗਾ ਢਾਂਚਾ ਹੈ ਜੋ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਸੱਤ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਗੇਟ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸਾਲ 1632-1638 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇ ਆਰਕੀਟੈਕਟ – ਉਸਤਾਦ ਅਹਿਮਦ ਲਾਹੌਰੀ ਦੁਆਰਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮੁੱਖ ਗੇਟ ਦਾ ਇੱਕ ਢਾਂਚਾ ਹੈ ਜੋ 93 ਫੁੱਟ ਉੱਚਾ ਹੈ ਅਤੇ 150 ਫੁੱਟ ਚੌੜਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੇਟ ਰੈੱਡ ਸੈਂਡਸਟੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਬਣੀ ਦੋ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਇਮਾਰਤ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਗੇਟ ਦਾ ਨਾਂ ਦਰਵਾਜ਼ਾ-ਏ-ਰੌਜ਼ਾ ਹੈ।
ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ 22 ਸਾਲ ਲੱਗੇ ਸਨ। ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ 22,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ‘ਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ 3.2 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਆਈ ਸੀ।ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕਈ ਕੀਮਤੀ ਪੱਥਰ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਸਨ।
ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀ ਪ੍ਰੇਮ ਕਹਾਣੀ
ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਆਗਰਾ ਦੇ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਰੇਸ਼ਮ ਅਤੇ ਮਣਕੇ ਵੇਚਦੇ ਦੇਖਿਆ। ਇਤਿਹਾਸ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਨਾਲ ਪਹਿਲੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਫਾਰਸੀ ਰਈਸ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ।
ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ 1612 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਜਦ ਕਿ ਉਸ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੋ ਪਤਨੀਆਂ ਸਨ।
ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਮੁਮਤਾਜ਼ ਨੂੰ ਮਕਬਰੇ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਤਾਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਹਜਹਾਨ ਨੇ ਸਫ਼ੈਦ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀ ਬਣੀ ਇਸ ਖੂਬਸੂਰਤ ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਰੌਜ਼ਾ-ਏ-ਮੁਨੱਵਾਰਾ’ ਰੱਖਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਬਦਲ ਕੇ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਯਾਤਰੀ ਆਕਰਸ਼ਣ
ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਹਰ ਸਾਲ ਪੰਜ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੇਖੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਵਿਰਾਸਤੀ ਥਾਂ ਹੈ।
ਇਸਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਚੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਡੁੱਬਣ ਵੇਲੇ, ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਪਿਆਰ, ਕੁਰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਸਦੀਵੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਜੀਵਤ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ।
ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਅਕਤੂਬਰ, ਨਵੰਬਰ ਅਤੇ ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਠੰਢੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਅਖ਼ੀਰ ਵਿੱਚ
ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਇੱਕ ਪਿਆਰ ਦੀ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਚਮਕ ਹੈ। ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸਦੀਵੀ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ।
ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਭਾਰਤ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਥਾਨ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਜਵਾਬ ਦੇਵੋ