ਸਾਡੀ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਪਲਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣਾ ਇੱਕ ਅਧੂਰਾ ਸੁਪਨਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਰਸਤਾ ਹੈ। ਆਓ ਅਸੀਂ ਧਿਆਨ (ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ), ਇਸ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਬਦਲਾਓ ਵਾਲੇ ਅਭਿਆਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁੱਝ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੀਏ।
ਧਿਆਨ (ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ) ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ
ਧਿਆਨ (ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ) ਇੱਕ ਅਭਿਆਸ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਸਾਡੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਮਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ, ਮਾਨਸਿਕ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਅਭਿਆਸ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਧਿਆਨ ਦੇ ਲਾਭ
ਧਿਆਨ (ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ) ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਲਾਭ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਕੁੱਝ ਪਲਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਨੇ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਦੋਵਾਂ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇ ਚੰਗੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕੁੱਝ ਮੁੱਖ ਫਾਇਦੇ ਹਨ, ਆਓ ਇਨ੍ਹਾ ਵੱਲ ਨਜ਼ਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
ਤਣਾਅ ਵਿੱਚ ਘਾਟਾ
ਧਿਆਨ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਆਰਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਾਡੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸੁਧਰੀ ਇਕਾਗਰਤਾ (ਧਿਆਨ ਟਿਕਾਉਣਾ)
ਹਰ ਰੋਜ ਧਿਆਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸਾਡੇ ਧਿਆਨ ਨੂੰ ਟਿਕਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਡੀ ਸੋਚਣ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤੰਦਰੁਸਤੀ
ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਇਨਸਾਨ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜਾਨਣਾ
ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਡੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਸਮਝਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਬਿਹਤਰ ਨੀਂਦ
ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਧਿਆਨ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਨਸੌਮਨੀਆ ਨਾ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਨੀਂਦ ਖਰਾਬ ਹੋਣਾ ਵਾਲੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਨਾਲ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ।
ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਘੱਟ ਹੋਣਾ
ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰ ਅਤੇ ਜਜਬਾਤਾਂ ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਚਿੰਤਾ ਵਾਲੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ।
ਮਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਸਬੰਧ
ਕਈ ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਭਿਆਸ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੋੜਣ ਲਈ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਅਸੀਂ ਹੋਰ ਵੀ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ।
ਧਿਆਨ (ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ) ਕਰਨ ਦੇ ਕੁਝ ਸੁਝਾਅ
ਧਿਆਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਧਿਆਨ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸੁਝਾਅ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ।
ਸਾਨੂੰ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਿਰਫ਼ 5 ਤੋਂ 7 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਅਸੀਂ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਜਗ੍ਹਾ ਲੱਭੋ ਜਿੱਥੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਨਾ ਸਕੇ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਜਗ੍ਹਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੁਰਸੀ, ਜਾਂ ਫਰਸ਼ ‘ਤੇ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਆਪਣੇ ਸਾਹ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿਓ, ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਅਤੇ ਸਾਹ ਛੱਡਣਾ। ਜੇ ਤੁਹਾਡਾ ਮਨ ਭਟਕਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਸਾਹ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਲਿਆਓ।
ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ
ਧਿਆਨ (ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ) ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹੀ ਮਦਦ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਅੱਜ ਕੱਲ ਔਨਲਾਈਨ, ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਅਤੇ ਟੀਵੀ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਸੀਂ ਧਿਆਨ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਆਦਤ ਬਣਾਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਆਪਣੇ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਰੱਖੋ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਸਵੇਰ ਹੋਵੇ, ਸ਼ਾਮ ਹੋਵੇ, ਜਾਂ ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ।
ਧਿਆਨ ਇੱਕ ਹੁਨਰ ਹੈ ਜੋ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਧੀਰਜ ਰੱਖੋ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ ਕਰੋ ਅਭਿਆਸ ਦਾ ਹਰ ਪਲ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜਾਨਣ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ
ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਜਾਨਣ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਸਹੀ ਜਾਂ ਗਲਤ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਾਲਤ ਦੀ ਦੇਖ ਭਾਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਤੁਹਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜਦ ਅਸੀਂ ਧਿਆਨ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਡੇ ਮਨ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸਗੋਂ ਉਹਨਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣ, ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਅੰਦਰ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਧਿਆਨ ਮੌਜੂਦਾ ਪਲ ਦਾ ਇੱਕ ਸਫ਼ਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਿਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਇਸ ਲਈ, ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤ ਪਲ ਲੱਭੋ, ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਸਾਹ ਲਓ, ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਦੀ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਫ਼ਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ। ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਜਵਾਬ ਦੇਵੋ